Jak zabezpieczyć przyszłość swojej firmy transportowej? Poznaj skuteczną strategię sukcesji poprzez fundację rodzinną

W biznesie transportowym sukcesja i zabezpieczenie przyszłości firmy są kluczowymi czynnikami. Wielu przedsiębiorców zastanawia się, jak przekazać swoje przedsiębiorstwo kolejnym pokoleniom, aby zapewnić jego ciągłość i rozwój. Wielkość branży zajmującej się transportem drogowym towarów szacowana jest na ok. 125 tys. przedsiębiorstw, czyli ok. 6,6% w stosunku do wszystkich zarejestrowanych podmiotów w kraju, a przeważająca część to jednoosobowe działalności gospodarcze. Podmioty zatrudniające dziś około miliona osób i mające swój wkład w krajowym budżecie w wysokości ponad 16 mld zł opłaconych w formie podatków[1] stanowią istotny element polskiej gospodarki. Zatem podejmowane decyzje w zakresie zabezpieczenia przyszłości firmy nie tylko dotyczą stricte samych właścicieli i ich rodzin, ale także pracowników, okolicznych mieszkańców, którzy mogą poszukiwać zatrudnienia i ostatecznie budżetu państwa. 

Jednym z najnowszych rozwiązań w sposobie realizacji tego celu jest utworzenie fundacji rodzinnej jako strategii sukcesji. W tym artykule przyjrzymy się, jak taka fundacja może pomóc w zabezpieczeniu przyszłości firmy transportowej.

Fundacja rodzinna opiera się na założeniu, że biznes i rodzina są formalnie odseparowane od siebie, a majątek rodzinny staje się własnością fundacji. Jest to skarbiec rodzinny, który ma za zadanie zarówno zapewnić środki finansowe rodzinie, jak i realizować wizję fundatora oraz dbać o wartości przyjęte przez niego w biznesie. Fundacja rodzinna stanowi więc skuteczną strategię zabezpieczającą przyszłość przedsiębiorstwa.

Proces założenia fundacji rodzinnej składa się z kilku kroków

1. Złożenie przez fundatora oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej przed notariuszem w akcie założycielskim lub w testamencie. 
2. Sporządzenie statutu, który zawiera reguły działania fundacji rodzinnej. 
3. Przekazanie majątku na fundusz założycielski w wysokości min. 100 tys zł oraz ustanowienie organów fundacji. 
4. Wpisanie do rejestru fundacji rodzinnych prowadzonego przez sąd. 

Dzięki tym krokom fundacja rodzinna nabiera oficjalnego charakteru i staje się podmiotem prawnym. W tym miejscu należy zaznaczyć, że wniesienie majątku do fundacji jest zwolnione podmiotowo z podatku CIT na podstawie art.6 ust.1 pkt 25 ustawy o CIT.

Zadania fundacji rodzinne

Fundacja rodzinna ma wiele zadań i korzyści. Jej głównym zadaniem jest gromadzenie i zarządzanie majątkiem przekazanym przez fundatora i inne osoby. Zapewnia również środki finansowe dla beneficjentów. To daje pewność członkom rodziny, że ich potrzeby finansowe będą zabezpieczone. Jedną z głównych zalet fundacji rodzinnej jest możliwość wycofania się fundatora z aktywnego prowadzenia biznesu, bez utraty dochodów. Fundacja zapewnia finansowe zabezpieczenie członków rodziny, oddziela sprawy biznesowe od rodzinnych i pozwala utrzymać majątek w jednych rękach, co sprzyja jego ochronie i efektywnemu zarządzaniu. Ponadto fundacja rodzinna umożliwia planowanie sukcesji na przestrzeni wielu pokoleń, co zapewnia długoterminową stabilność przedsiębiorstwa.

Fundator i zarząd

Fundatorem fundacji rodzinnej może być osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Fundację może utworzyć także kilku fundatorów, z wyjątkiem sytuacji, gdy jest ona tworzona w testamencie, gdzie fundator może być tylko jeden. Beneficjentami fundacji rodzinnej mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego. Dochody i majątek fundacji mogą być przeznaczone na wsparcie beneficjentów w różnych celach, takich jak koszty utrzymania, kształcenia czy leczenia.

Fundacja rodzinna działa poprzez zarząd, który jest odpowiedzialny za jej funkcjonowanie, oraz może podlegać nadzorowi rady nadzorczej. Beneficjenci, wskazani przez fundatora, tworzą zgromadzenie beneficjentów, które ma wpływ na ważne kwestie związane z działalnością fundacji. Taka struktura zapewnia wpływ rodziny na decyzje podejmowane przez fundację na przestrzeni wielu lat.

Majątek w fundacji rodzinnej

Majątek fundacji rodziny może składać się z różnych składników, takich jak udziały i akcje spółek. Ważne jest zaznaczenie, że fundacja rodzinna nie służy prowadzeniu działalności gospodarczej, ale może wykonywać pewne działania związane z obrotem majątkiem:

• zbywanie mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
• najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie z wyłączeniem przychodów z najmu, dzierżawy, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo (zorganizowana część przedsiębiorstwa) lub składniki majątkowe służące prowadzeniu działalności przez beneficjenta / fundatora / podmiot powiązany z fundacja / fundatorem / beneficjentem;
• przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
• nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
• udzielania pożyczek: spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje; spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik; beneficjentom (udzielenie pożyczki beneficjentowi może prowadzić do powstania “ukrytego zysku” po stronie fundacji rodzinnej);
• obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
• produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy; produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych; produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu.[2]

Zachowek

Nowe przepisy dotyczące fundacji rodzinnych uwzględniają również kwestie związane z zachowkiem. Zasady ustalania zachowku są bardziej elastyczne, umożliwiając osobie uprawnionej zrzeczenie się prawa do zachowku, rozłożenie go na raty, odroczenie terminów płatności lub nawet jego obniżenie. Ta elastyczność przyczynia się do płynnego funkcjonowania fundacji rodzinnej.

Fundacja rodzinna a podatki

Podatki związane z fundacją rodzinną i jej beneficjentami są zazwyczaj neutralne. Założenie fundacji oraz przekazanie majątku nie jest opodatkowane, a fundacja płaci CIT dopiero w momencie przekazywania środków beneficjentom. Beneficjenci będący osobami fizycznymi zazwyczaj są zwolnieni z podatku, jeśli są również fundatorem lub najbliższą rodziną fundatora. Organizacje pozarządowe będące beneficjentami podlegają opodatkowaniu CIT na dotychczasowych zasadach.

Fundacja rodzinna – dobra strategia na sukcesję

Fundacja rodzinna stanowi skuteczną strategię zabezpieczającą przyszłość przedsiębiorstwa. Daje możliwość wycofania się fundatora z aktywnego prowadzenia biznesu, zapewniając jednocześnie finansowe zabezpieczenie dla członków rodziny. Oddziela sprawy biznesowe od rodzinnych, co sprzyja efektywnemu zarządzaniu majątkiem. Dzięki fundacji rodzinnej możliwe jest planowanie sukcesji na przestrzeni wielu pokoleń, zapewniając trwałość i kontynuację przedsiębiorstwa. Dodatkowo, korzystne przepisy podatkowe sprzyjają stabilności finansowej fundacji i jej beneficjentów.

Wnioski

Fundacja rodzinna jest skuteczną strategią zabezpieczającą przyszłość firm w branży transportowej. Poprzez formalne odseparowanie majątku rodzinny od spraw biznesowych, fundacja stanowi skarbiec, który ma zapewnić środki finansowe i realizację wizji fundatora. Tworzenie fundacji rodzinnych opiera się na pięciu krokach, począwszy od złożenia oświadczenia o ustanowieniu fundacji do wpisu do rejestru. Fundacja rodzinna ma wiele zalet, takich jak możliwość wycofania się fundatora z aktywnego prowadzenia biznesu, finansowe zabezpieczenie dla członków rodziny, oddzielenie spraw biznesowych od rodzinnych, efektywne zarządzanie majątkiem oraz planowanie sukcesji na przestrzeni wielu pokoleń. Warto również zauważyć korzystne przepisy podatkowe, które przyczyniają się do stabilności finansowej fundacji i beneficjentów. Fundacja rodzinna stanowi trwałe rozwiązanie, które pozwala przedsiębiorstwu funkcjonować przez wiele pokoleń i zabezpieczać potrzeby finansowe rodziny.

[1] Na podstawie raportu Transport drogowy w Polsce 2021+

[2] Piotr Prokocki – Zasady opodatkowania fundacji rodzinnej