W świecie podatkowym pojawiają się czasem zmiany, które mają fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania przedsiębiorstw. Jednym z takich tematów, który w ostatnim czasie budził wiele kontrowersji, była ulga na złe długi w podatku VAT.
Co to jest ulga na złe długi?
Ulga na złe długi w VAT to mechanizm, który pozwala przedsiębiorcom na skorygowanie podstawy opodatkowania oraz podatku należnego w sytuacji, gdy ich wierzytelności okazują się być nieściągalne. Aby móc skorzystać z tej ulgi, przedsiębiorca musi spełnić pewne warunki. Po pierwsze, musi być zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym na dzień przed złożeniem odpowiedniej deklaracji podatkowej. Po drugie, od momentu wystawienia faktury nie mogą upłynąć trzy lata, licząc od końca roku, w którym faktura została wystawiona.
Decyzja Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
W 2020 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok, który miał kluczowe znaczenie dla interpretacji przepisów dotyczących ulgi na złe długi. Trybunał stwierdził, że kraje członkowskie nie mogą wprowadzać pewnych warunków, które ograniczałyby możliwość skorzystania z ulgi. W szczególności chodziło o to, żeby wierzyciel mógł skorzystać z ulgi niezależnie od statusu dłużnika w kontekście rejestracji VAT czy postępowania upadłościowego.
Reakcja Polski na wyrok TSUE
W odpowiedzi na decyzję TSUE, Polska zmieniła swoje przepisy. Od 1 października 2021 roku, okres, w którym podatnik może skorygować podatek należny w ramach ulgi na złe długi, został wydłużony. Teraz wynosi on trzy lata od wystawienia faktury, prędzej były to 24 miesiące.
Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego
Naczelnym Sąd Administracyjny, w jednym ze swoich ostatnich wyroków, podzielił się swoją interpretacją przepisów dotyczących ulgi na złe długi. W konkretnym przypadku, spółka chciała dokonać korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego po upływie dwóch lat od wystawienia faktury. Spółka argumentowała, że polskie przepisy są niezgodne z dyrektywą unijną. NSA przyznał spółce rację, odwołując się do wcześniejszego wyroku TSUE.
Podsumowanie
Te orzeczenia mają ogromne znaczenie dla polskich przedsiębiorców. Potwierdzają one prawo do korekty podatku VAT w przypadku nieściągalnych wierzytelności i otwierają drogę do odzyskania części strat. W świetle tych orzeczeń, przedsiębiorcy powinni dokładnie przeanalizować swoją sytuację i rozważyć możliwość skorzystania z ulgi na złe długi. Dodatkowo, warto podkreślić, że ulga na złe długi jest nie tylko narzędziem do odzyskiwania należności. Stanowi ona również skuteczny środek do dyscyplinowania kontrahentów, zmuszając ich do terminowego regulowania zobowiązań.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 sierpnia 2023 r., sygn. akt I FSK 305/19
• Wyrok WSA w Warszawie z 24 kwietnia 2023 r., sygn. akt III SA/Wa 2437/22